İmam Zamanın (ə) Şeyx Müfidə (r) Yazdığı Üç Məktub
Şeyx Müfid, Şiə alimlərinin ən böyüklərindən biri olub, İmam Zaman (ə) ilə birbaşa əlaqədə olmuşdur. O, təxminən 30 məktub yazmış və İmam Zaman (ə) onu öz “qardaşı” kimi səsləmişdir. Aşağıda, İmam Zamanın (ə) Şeyx Müfidə (r) göndərdiyi üç məktuba toxunulacaqdır:
1. İmam Zamanın (ə) Şeyx Müfidə (r) Birinci Məktubu:
İmam Zaman (ə) bu məktubunda Şeyx Müfidi “doğru və sadiq qardaş” olaraq çağırmışdır. İmam, Şeyx Müfidin, İmam və Əhli-Beytə (ə) qarşı olan sadiqliyi və heç bir zaman kömək etməkdən çəkinməməsi üçün ona təşəkkür etmişdir.
2. İmam Zamanın (ə) Şeyx Müfidə (r) İkinci Məktubu:
Bu təqvim 23 Zilhiccə cümə axşamı yazılmışdır. İmam Zaman (ə) Şeyx Müfidi “haqqın köməkçisi” və “Allahın doğru yoluna dəvət edən” biri olaraq tanıtmışdır. İmam, Şeyx Müfidin Allahın doğru yoluna dəvət etməsini və həqiqəti olduğu kimi bildirməsini yüksək qiymətləndirmişdir.
3. İmam Zamanın (ə) Şeyx Müfidə (r) Üçüncü Məktubu:
Bu məktubda, İmam Zaman (ə) Şeyx Müfidi bir yanlış fətva verdiyi üçün xəbərdar etmiş və bu fətvanı düzəltmişdir. İmam, Şeyx Müfidi fətva verməkdən çəkinməməyə çağırmış və onu daim doğru yolda qalması üçün dəstəkləyəcəyini bildirmişdir.
Şeyx Müfidin Mənəvi Dəyəri:
İmam Zaman (ə) tərəfindən Şeyx Müfid çox yüksək qiymətləndirilirdi. Bir rəvayətə görə, Şeyx Müfid yuxusunda həzrət Fatimə (s.ə), İmam Həsən və İmam Hüseynin (ə) əlindən tutmuş və Şeyxə yaxınlaşmışdır. O, Şeyxə bu iki mübarək şəxsə fəqihlik öyrətməsini istəmişdir. Bir az sonra, Şeyx Müfid, Seyid Mortəza və Seyid Rəzinin (ə) anasını yuxusunda görmüş və o da eyni şəkildə Şeyxə öz övladlarına fəqihlik öyrətməsini xahiş etmişdir. Bu yuxu, Şeyx Müfidin alim və mənəvi mövqeyinin nə qədər yüksək olduğunu göstərir.
İmam Zamanın (ə) Şeyx Müfidə (r) Yazdığı Məktublar, Onun Elm və Mənəvi Dəyərini Aydınlaşdırır və Şeyx Müfid, həmişə İmamların (ə) dərslərini yaymaq və dinin əsaslarını təbliğ etmək üçün çalışmışdır.
Birinci Məktub:
İmanlı qardaşımız və sədaqətli dostumuz,
Bu məktub, imanlı və sədaqətli qardaşımız Abu Abdullah Muhammad bin Nu’man – Şeyx Müfidə – göndərilir. Allahın ona verdiyi izzət və yüksək dərəcəni davamlı etsin.
Allahın salamı sənə olsun, ey o kəs ki, bizim dostluğumuza olan sadiqliyi ilə bəzənmisən və bizim haqqımızda iman və etiqad mövzusunda xüsusi üstünlüyə maliksən.
Biz, sənin varlığını Allah’a şükür edirik və Allahın müqəddəs hüzurunda dua edirik ki, O, Peyğəmbərimiz Muhammad (s) və onun əhli-beytinə (ə) sonsuz salamlar göndərsin.
Sən, haqqı kömək etmək və bizim məsləhətlərimizi söyləməkdə sadiq və düzgün hərəkət etdiyin üçün, Allah sənə bu şərəfi lütf etmişdir və bizə sənə məktub yazmağa icazə vermişdir.
Sənə tapşırıq verilmişdir ki, bizim əmr və göstərişlərimizi dostlarımıza çatdırasan. Allah onlara izzət və müvəffəqiyyət versin, onların vacib işlərini həll etsin və onları öz lütfü ilə qorusun.
Allahın yardımı ilə, Onun dinindən üz çevirən düşmənlərimizə qarşı, təlimlərimiz əsasında dayan və Allahın iradəsi ilə bizim sözlərimizi qəbul edən və bu sözlərdən rahatlıq tapanlara çatdır.
Allahın böyük əmrinə və onların əsl mənada xeyrinə uyğun olaraq, biz və tərəfdarlarımız, zalımların hakimiyyətində olduğu müddətcə gizli və görünməyən bir yerdə olacağıq. Lakin, sənə baş verən bütün hadisələrdən tam məlumatlıyıq və heç bir şey bizdən gizli deyil. Sənin etdiyi səhvlərdən və Allahın saleh bəndələrinin qarşısını alacağı günahlardan xəbərdarıq.
Əgər bizdən olan diqqət və lütflər olmasaydı, həyatınızdakı bədbəxtliklər və düşmənləriniz sizi məhv edərdi.
İhanətlərdən və sadiqliyinizi pozmaqdan da xəbərdarıq, bunlar isə sizin bədbəxtliyinizin və vilayətdən uzaqlaşmağınızın səbəbidir. Görünür, siz öz səhvlərinizin fərqində deyilsiniz. Bütün bu günahlarla belə, biz heç vaxt işlərinizi boş buraxmırıq, sizi unutmuruq və əgər bizim diqqət və lütflərimiz olmasaydı, həyatınızdakı bədbəxtliklər sizi bürüyər və düşmənləriniz sizi yox edərdi.
Ona görə də Allahdan qorxun və təqva üzərində olun və Əhli-Beytə (ə) kömək edin.
Baş verəcək fitnələrə qarşı müqavimət göstərin və bilsinlər ki, bu fitnələr bizim hərəkətimizin və hərəkatımızın əlamətləridir. Bizim əmr və qadağalarımıza əməl etməyi unutmayın və bilin ki, kafir və müşriklərin narazılığına baxmayaraq, Allah Öz nurunu tamamlayacaqdır.
Təqiyyəni əldən verməyin… Mən Allahın Vəlisiyəm, haqq yolunda olanların səadətini təmin edirəm.
… Beləliklə, əməllərinizin bizə yaxınlaşdırıcı olmasına çalışın və bizi qəzəbləndirəcək günahlardan qorunun və onlardan çəkinin.
Bizim hərəkatımız, Allahın icazəsi ilə birdən-birə baş verəcək və o zaman tövbə heç bir fayda verməyəcəkdir.
Bizim göstərişlərimizə əməl etməmək, insanların tövbə etmədən dünyadan getməsinə səbəb olacaq və heç bir peşmanlıq onlara fayda verməyəcəkdir.
Ey Şeyx Müfid! Allah sizi öz ilhamları ilə istiqamətləndirsin və sonsuz mərhəməti altında sizə uğurlar versin.
İkinci Məktub:
Sizə salamlar, ey sədaqətli dost!
Sonra isə! Salamlar sənə, ey Allahın dinində sədaqətli dost!
Ey o kəs ki, həqiqət və imanla İslamın Əhli-Beytinə və Peyğəmbər ailəsinə olan məhəbbətində ən yüksək dərəcəyə çatmısan!
Mən, həmin fitnə zamanı öz mövqeyini və yerini qorumağa çalışmayıb, tənqid və pisliyə qarşı Allahın razılığı ilə düzgün yolla irəliləyən kəsin xilasını təmin edirəm.
Biz öz məktubumuzda, tək olan və hər şeyin yaradıcısı olan Allahı şükürlər olsun ki, bizə belə bir mövqedən məktub yazmağa imkan verdi. Biz Allahdan, Öz razılığına nail olan Peyğəmbərimiz Muhammad (s) və Onun müqəddəs və pak ailəsinə daim salamlar və əbədiyyət həqqində dua edirik.
Allahın sənə haqq yolunda yardım etməsi üçün verdiyi müvəffəqiyyətin qarşılığını sənin həqiqi və doğru sözlərinə görə artırsın! Bildiririk ki, bizə (hər şeyin yaradıcısı tərəfindən) sənə məktub yazmağa icazə verilib və sənin vəzifən, bizdən gələn yazılı mesajları doğru dostlarımıza, bizim xəbərdarlıqlarımızı qəbul edənlərə çatdırmaqdır.
Bu dostlarımıza və sevənlərimizə ki, Allah onlara Öz lütf və diqqəti ilə kömək etsin, işlərini həll etsin və onları çətinliklərdən azad etsin.
Bu yazdıqlarımıza diqqət yetirərək, Allahın yardımı ilə, sənə düşmənlərimizə qarşı, dinini tərk edənlərə qarşı dəstək olmağı və təlimlərimizi onlara çatdırmağı vəzifə olaraq qoyuruq.
Baxmayaraq ki, biz hal-hazırda, Allahın hikməti ilə, biz və imanlı tərəfdarlarımız, zalım hakimlər dövründə mübarizənin aparıldığı dövrdə, qaranlıq və gizli bir yerdə yaşayırıq, ancaq biz sizin vəziyyətinizdən və cəmiyyətinizdən çox yaxşı xəbərdarıq.
Heç bir hadisə bizdən gizli deyil, sizə gələn çətinliklər və əzablar, əvvəllər pak və dürüst davrananların qarşısını aldığı günahlara tərəf yönələnlər tərəfindən baş verən hadisələr bizə məlumdur.
Ona görə də, tam sadiqlik və güclə bizi sevməyə yaxınlaşdırıcı işlərə yönəlin və bizim qəzəbimizi gətirən işlərdən uzaq durun. Çünki ölüm əmrinin gəldiyi an birdən-birə çatacaqdır, belə ki, heç bir tövbə artıq fayda verməyəcək və günahların peşmanlığı insanı bizim ədalətli cəzamızdan azad etməyəcəkdir.
Sonra isə, siz həmin çətinliklər və alçaldıcı vəziyyətlərə düşəcəksiniz.
Biz sizin işlərinizdə heç vaxt laqeyd olmamışıq və sizi unutmamışıq, əks təqdirdə, çətinliklər üzərinizə düşər və düşmənləriniz sizi məhv edərdi.
Ona görə də, Allahdan qorxun və bizim müqəddəs məqsədlərimizə kömək edin ki, sizi qarşıdakı fitnələrdən və bədbəxtliklərdən xilas edək. O fitnə ki, hər kəs onu qəbul edəndə, ölüm onu götürəcək, amma kimin bu fitnədən uzaq durmağa səbr etməsi, ondan qurtulacaq və bu fitnə bizim gələcək hərəkatımızın və əlamətlərimizdən biridir.
Allah, Öz nurunu, şübhəsiz ki, müşriklərin qəzəbinə baxmayaraq, tamamlamağa qərar verəcəkdir. Bu müddət ərzində sizə təqiyyə (özünüzü qoruma) əmrini vermişik. Mən, həmin fitnə zamanı, heç bir mövqeyə girmədən Allahın yolunu seçənləri xilas edəcəyəm.
Gələcək hadisələrdən dərs alın və sizə gələn böyük hadisə barədə xəbərdar olun. Zaman keçdikcə, möhkəm bir işarə olacaq və həm göydə, həm də yerdə açıq-aşkar bir nişan yaranacaqdır.
Şərqdə ağrılı və narahat edici hadisələr baş verəcək və sonra isə, İslamdan çıxan qruplar İraqı idarə edəcək. Onların yanlış siyasətləri ilə insanlar sıxıntıya düşəcək və sonunda zalımların rejimi məhv olacaqdır. Bundan sonra, doğru yol göstərənlər və yaxşı niyyətli insanlar, həmin zalımların məğlubiyyətinə sevinəcəkdir.
Biz sənin Allahla olan dua və niyyətlərinlə həmişə sənin yanındayıq və Allahdan, sənin istəklərinin qəbul edilməsini diləyirik.
Həccə gedənlərə Allahın rəhməti ilə hər şeyin asanlaşacağına və biz bu işdə onlara xüsusi bir mövqeyə sahib olacağıq.
Yəni, hər biriniz Allahın yolunda olan işlərə yönəlsin və bizə yaxınlaşın, Allahın qəzəbinə səbəb olan işlərdən uzaq durun, çünki ölüm birdən-birə çatar, tövbə heç bir fayda verməz.
Allah sizə hidayət versin, bu məktubun məzmununu yalnız etibarlı insanlara açıqlayın və heç kimə onu göstərməyin. Allahın salamı Peyğəmbərimiz Muhammad (s) və Onun pak ailəsinin üzərinə olsun!
Üçüncü Məktub:
Allahın salamı sənin üzərinə olsun, ey haqqın dostu!
Allahın salamı sənin üzərinə olsun, ey haqqı doğru sözlərlə və layiqincə insanlara çatdıran!
Bil ki, sən bizim yanımızda layiqincə hörmət qazanmısan və Allah Öz mərhəməti ilə sənə bu şərəfli və faydalı işləri həyata keçirmək üçün qüdrət vermişdir.
Biz öz məktubumuzda, göyləri və yer üzünü yaradan Allahı, Onun tək olduğunu və bizim və əcdadlarımızın Allahı olduğunu təqdir edir, Onun böyük və mübarək hüzurunda, Allahın Elçisi Muhammad (s) və Onun pak ailəsi üçün əbədiyyən salamlar diləyirik.
Sonra, haqqı düzgün yerinə yetirən dostum! Allahın sənə verdiyi xüsusi vasitələr vasitəsilə, Onun rəhməti ilə həyatını qoruyacaq və sənə düşmənlərin hiylələrindən qorunmağı nəsib edəcək.
Biz, sənin Allahla olan səmimi və içdən dualarını müşahidə etdik və Allahdan sənin bütün istəklərinin həyata keçməsini dilədik.
Hazırda biz öz qəsdimizdə, yer üzünün ən yüksək dağ zirvələrindən birində, bilinməyən bir yerdə yaşayırıq. Bu yeri, bəzi kafir və zülmkarlar səbəbindən buraya gəldik, amma yaxın gələcəkdə bura daha geniş bir çölə enəcəyik və yeni şəraitlərdən sənə xəbər verəcəyik ki, sən də bizim bu şərəfli işlərimizdə necə hörmətli olduğunu və Allahın sənə bu yaxşı işləri yerinə yetirməkdə yardım etdiyini başa düşəsən.
Beləliklə, sən – Allahın rəhməti ilə, hər zaman sənin həyatını qoruyacaq – o fitnə qarşı durmalısan ki, o fitnə onların ruhlarını öldürərək onları məhv edəcək. Eyni zamanda, sən yalancı və zalım düşüncəli düşmənləri qorxutmalısan! Çünki onların məğlubiyyəti, iman gətirənləri sevindirəcək, amma cinayətkarları məyus edəcəkdir.
Ey sadiq dost! Həmişə bizim yolumuzda zülmkarlara qarşı mübarizədəki cəsarətinlə tanınan sən, Allahın öncəki yaxşı qullarına göstərdiyi yardımı sənə də göstərsin! Biz sənə tam əminik ki, sənin din qardaşlarından hər kim öz Rəbbi qarşısında məsuliyyətini yerinə yetirsə və haqq sahibinə borcunu versə, o fitnə və çətinliklərdən uzaq olacaqdır.
Bizim yoldaşlarımızın arasında böyük bir hadisə olacaq və o hadisə Məkkədə, İslamın ilk və müqəddəs yurdunda, nifaq içində olanlar tərəfindən təhrik ediləcəkdir. Bədxah bir şəxs qana susamış bir şəkildə, məsumların qanını tökməyə çalışacaq, amma Onun niyyəti uğursuz olacaqdır, çünki biz həmən o təqvalı, düzgün insanları qoruyacağıq.
Bu səbəbdən, dostlarımızın ürəkləri, bizim Allahdan etdiyimiz duaların nəticəsində rahatlıq və əminlik tapacaq, çünki onlar Allahın qorumasına əmanət ediləcəkdir.
Onlar, baxmayaraq ki, qorxunc hadisələrdən dəhşətə düşsələr də, düşmənin zülmündən qorunacaqlar və nəticədə hər şey, Allahın mərhəməti və qüdrəti ilə yaxşı olacaq.
Ey sadiq dost! Həmişə bizim yolumuzda zülmkarlara qarşı mübarizədəki cəsarətinlə tanınan sən, Allahın əvvəlki doğru qullarını necə dəstəklədiyi kimi, sənə də dəstək versin! Biz sənə əminik ki, sənin din qardaşlarından hər kim öz Rəbbi qarşısında məsuliyyətini yerinə yetirsə və haqq sahibinə borcunu versə, o fitnə və çətinliklərdən uzaq olacaqdır.
Və hər kim ki, Allahın ona verdiyi nemətləri, təyin etdiyi kəslərə verməkdə tənbəl olsa, o, bu dünyada və axirətdə ziyan çəkəcəkdir.
Həqiqi dost! Əgər bizim tərəfdarlarımız – Allahın köməyi ilə Öz əmrlərinə sadiq qalsalar – tam bir ürəkdən və birliyə sahib olsa idilər, biz onlarla ən tez görüşəcəyik və onların bizə olan dərin sevgi və sədaqətinə görə ən tez zaman dilimində görüşərdik.
Bu səbəbdən, onlar bilməlidirlər ki, yalnız bəzi pis davranışları bizə mənfi təsir edir və onların bu cür davranışları heç də bizim təqdirimizə layiq deyil.
Allah bizi hidayət və kömək üçün kifayət edəcəkdir və salamı Onun Peyğəmbəri Muhammad (s) və Onun pak ailəsinin üzərinə olsun!
Mənbələr:
- İmam Zaman və Şeyx Müfid, Seyid Cəfər Rəfi’i, səh. 10.
- Şiə alimləri, Aqiqi Bəxşayişi, səh. 64-70.
- İmamların övladları, səh. 31-36.
- Riyaz-ül-Əuləma, cild 5, səh. 177.
- İhticac, cild 2, səh. 603.
- İmam Zaman və Şeyx Müfid, səh. 17-18.
- İhticac, cild 2, səh. 597, Bəhər-ül-Ənvar, cild 3, səh. 175.
Müəlliflik Hüququ Əbədi Nur Müəssisəsinə aiddir